Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTS
1HIST 505World Historiography I3+0+038

Dersin Detayları
Dersin Dili İngilizce
Dersin Düzeyi Yüksek Lisans
Bölümü / Programı Tarih Tezli Yüksek Lisans Programı (İngilizce)
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Amacı ÖĞRENİM AMAÇLARI
* Tarihin kendine has bir disiplin ve araştırma-öğrenme alanı olarak ortaya çıkışı ve gelişmesi hakkında genel bir fikir edinmek.
* Tarihçiliğin hem kendi iç dinamikleri, hem tarihçiliği kuşatan belirleyici dışsalları hakkında bir ilk kavrayışa ulaşmak.
* İlkçağdan günümüze, tarih bilgisinin ve tarihçilik uğraşısının belli başlı gelişme aşamaları hakkında bütünsel bir vizyona kavuşmak.
* 19. yüzyıl başlarının, tarihin akademik bir disiplin olarak profesyonelleşmesi ve kurumlaşması açısından teşkil ettiği eşiğin önemini kavramak.
* Aynı zamanda, 19. yüzyılın ilâhî takdire bağlı bir bütünsel tasarım ve evrim inancı, milliyetçilik, devletçilik ve Avrupa-merkezcilik gibi önemli zaaflarının da farkına varmak.
* Öğrencileri, tarihçilerin pratiğinin temel unsur v boyutlarıyla tanıştırmak.
* Öğrencileri, tarihçilerin yetişme tarzı, eğitimi, formasyonu, dilleri ve diğer bilgi arkaplanları ile tanıştırmak.
* Tarihçinin eleştirel özerkliğinin önemini vurgulamak.
Dersin İçeriği HIST 505-506 iki sömestirlik bir Historiyografi sekansıdır. Bütün Tarih yüksek lisans ve doktora öğrencilerince alınması zorunludur. İlk döneminde, yani HIST 505'te, tarihçilerin tarihine kronolojik bir yaklaşım söz konusudur. Bu çerçevede, dönemin ilk altı veya yedi haftası Eski Yunan, Roma, Hıristiyanlık ve Ortaçağ, Rönesans ve Aydınlanma çağlarına ayrılacak; sonraki altı veya yedi hafta ise 19. yüzyıl gelişmelerine odaklanacaktır.

Bu temelden hareketle HIST 506, tarih metodolojisini daha yakından ve soyut değil somut biçimde incelemeye eğilecek; bu doğrultuda 20. yüzyılda yaşamış bir dizi büyük tarihçinin ünlü eserlerini masaya yatıracaktır. Bu eserler önce kendi dönemleri, ortamları, paradigmatik tercihleri; ikincisi, mensup oldukları ekoller; üçüncüsü, kendi uzmanlık alanlarına ve ilgili literatüre katkıları bağlamında değerlendirilip tartışılacaktır.

Gerek ilk ve gerekse ikinci dönem boyunca, şu iki temel soruya tekrar tekrar döneceğiz: Herodot ve Tukidides'ten başlayıp, 19. yüzyıl başlarının Rankeci eşiğinden geçerek günümüze uzanan serüveninde, tarihçilikte (tarihçilerin pratiğinde) ne değişmiş, ne değişmemiş bulunuyor?
Dersin Yöntem ve Teknikleri
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Prof.Dr. Halil Berktay
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar * Ömer Lütfi Barkan, Türkiye’de Toprak Meselesi. Toplu Eserler - 1 (Gözlem Yayınları, 1980). * Ömer Lütfi Barkan, “Osmanlı İmparatorluğunda Çiftçi Sınıfların Hukukî Statüsü”; Ülkü, 1937-38; in Barkan, Türkiye’de Toprak Meselesi, pp 725-788. * Ömer Lütfi Barkan, “XV ve XVI’ıncı Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Toprak İşçiliğinin Organizasyonu Şekilleri”; in Barkan, Türkiye’de Toprak Meselesi, pp 575-716.
* Halil Berktay, “The Search for the Peasant in Western and Turkish History/Historiography,” The Journal of Peasant Studies, vol 18, no 3 (1991). * Halil Berktay, “Three Empires and the Societies They Governed”; The Journal of Peasant Studies, vol 18, no 3 (1991). * For the last two items, also see: Halil Berktay ve Suraiya Faroqhi (eds), New Approaches to State and Peasant in Ottoman History (Frank Cass, 1992), pp. 109-184 and pp 242-263. * Halil Berktay, “Dört Tarihçinin Sosyal Portresi”; Toplum ve Bilim, sayı 54-55 (1991 Yaz-Güz), s. 19-45.
* Michael Bentley, Modern Historiography. An Introduction (Routledge, 1999). * Ernst Breisach, Historiography. Ancient, Medieval & Modern (The University of Chicago Press, 1983). * E. H. Carr, What is History? (1961). * Patrick Geary, The Myth of Nations: The Medieval Origins of Europe (2003). * Georg G. Iggers, The German Conception of History. The National Tradition of Historical Thought from Herder to the Present (1968; revised edition 1983). * Arthur Marwick, The New Nature of History. Knowledge, Evidence, Language (Palgrave, 2001). * John Tosh, The Pursuit of History (2021).
* Halil Berktay, “Tarih Çalışmaları”; Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, cilt 9, fasikül 78 (İletişim, 1985). Halil Berktay, “The Feudalism Debate: The Turkish End. Is ‘Tax-vs-Rent’ Necessarily the Product and Sign of a Modal Difference?” The Journal of Peasant Studies, vol 14, no 3 (1987), p. 291-333. * Halil Berktay, The “Other” Feudalism. A Critique of 20th Century Turkish Historiography and its Particularisation of Ottoman Society (unpub. PhD dissertation, Birmingham University, 1990).
Öğretim üyesi: Prof. Halil Berktay
E-mail: halil.berktay@ihu.edu.tr, hberktay@sabanciuniv.edu
(lütfen ikisini de kullanın)
Ofis: İTBF, Z-53
Derslik: İTBF, Z-53 (kendi ofisim)
Görüşme saatleri: Salı günleri (önceden e-mail üzerinde randevu alınması koşuluyla)
DERS NOTLARI Öğrenciler kendi notlarını tutmaktan sorumludur. Öğrenme ve akılda tutma süreci hemen sınıfta, bununla başlar. Öğretim üyesinin kendisinin sunacağı powerpoint'ler ve diğer görsel malzeme, her hafta ders sonrasında dersin CANVAS web sitesine yüklenecektir.

https://canvas.ihu.edu.tr/
https://canvas.ihu.edu.tr/
https://canvas.ihu.edu.tr/

Ders Yapısı
Matematik ve Temel Bilimler %0
Mühendislik Bilimleri %0
Mühendislik Tasarımı %0
Sosyal Bilimler %100
Eğitim Bilimleri %0
Fen Bilimleri %0
Sağlık Bilimleri %0
Alan Bilgisi %0

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 25
Kısa Sınav 2 % 20
Ödev 6 % 30
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 25
Toplam :
10
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
Etkinlik Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi 14 3 42
Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 10 140
Ödevler 6 1 6
Sunum/Seminer Hazırlama 2 10 20
Ara Sınavlar 1 16 16
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 16 16
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 8 240

Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 * Tarihin genel olarak İnsan ve Toplum Bilimleri içindeki yerini anlar ve açıklar. * İdiyografik ve nomotetik disiplinleri ayırt eder. Aralarındaki farkı anlar, açıklar, önemini savunur. * Tarihin neden idiyografik bir disiplin olduğunu; bunun önem ve anlamını açıklar. * Dolayısıyla, tarihin neden bir bilim olmadığını, ama bilimsel bir arştırma ve çalışma yöntemine sahip olduğunu da açıklar.
2 * Eski Yunanlılardan bu yana tarihçilerin pratiğinde nelerin değiştiği ve değişmediğini açıklar.
3 * Kendi araştırma konuları dahil her türlü tarihsel soru ve sorunu kutsalsızlaştırır, kutsalsızlaştırarak tartışır ve açıklar. * Nesnellik ve öznellik, ya da (belgelere dayalı) ortak bir metodoloji ile değişen tarihsel estetikler (veya poetikalar), ya da teori ile ampirik malzemeye dolaysız nüfuz ve hâkimiyet arasındaki ilişkiyi dikkatle değerlendirir ve gözetir. * Gerek ampirisizmin, gerek teorisizmin, bilgiye dayalı bir eleştirisini yapar.
4 * Tarihin geçmiş ile bugün arasında bir diyalog olduğu nosyonunu açıklar, savunur. * Buradan hareketle, neden daima sonsuz çeşitlilikte tarihler olacağını açıklar ve tartışır. * Keza, neden tarihin ve tarihçiliğin sonu diye bir şey olamayacağını açıklar ve tartışır.
5 * Kendi araştırmalarında, "teoriyle enforme edilmiş bir ampirik titizlik ve sağlamlık" yaklaşımını benimser ve uygular.


Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 Tarihçilerin pratiği olarak tarih Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (1). Breisach, Preface Breisach, Introduction Bentley, Preface
2 Büyük geçişler. Ranke'den önce ve sonra; Carr'dan önce ve sonra Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (2). Carr, Berktay
3 Eski Yunan ve "tarihin doğuşu" Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (3). Breisach 1-2-3
4 Roma'yla genişleyen ufuklar: bir kentin tarihinden, bir imparatorluğun tarihine Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (4). Breisach 4-5-6
5 Hıristiyanlık ve paradoksları Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (5). Breisach 7 & 9
6 Germen-Slav Göçleri ve Ortaçağ Avrupası Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (6). Breisach 8 & 10
7 Ortaçağa karşı Rönesans ve Aydınlanma; Tarihe karşı Akıl ve Rasyonalizm Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (7). Breisach 11-12-13-14 Bentley, Prelude (1-7) Bentley, 1 The Enlightenment
8 Bilimci bir çağda tarih ve sosyal bilimler Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (8). Breisach 15-16-17
9 Milliyetçiliğin, ulus-devletlerin ve millî tarihin yükselişi Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (9). Breisach 18; Iggers I, II
10 Aydınlanma karşıtı tersyüz oluş: Akla ve Rasyonalizme karşı Tarih Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (10). Bentley 2-3-4-5; Iggers III & IV
11 Ulusun, iktidarın, devletin fetişleştirilmesi Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (11). Bentley 6; Iggers V
12 Muhalif ve aykırı bir tarihselcilik olarak Marksizm Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (12). Breisach 19-20
13 Takdir-i ilâhînin, milliyetçiliğin ve devletçiliğin sınırları Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (13). Bentley 8-9; Iggers VI & VII
14 20. yüzyıla geçiş Dersten önce, dersin CANVAS web sitesine yüklenecek bir dizi hazırlık sorusu (14). Breisach 21; Iggers VIII & Epilogue


Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9
Tüm 3 4 3 3 1 4 4 1 3
Ö1 1 5 3 2 1 4 3 1 4
Ö2 1 5 1 1 1 1 3 1 3
Ö3 4 3 4 2 1 4 4 1 4
Ö4 5 3 3 4 1 4 3 1 4
Ö5 5 4 3 5 1 4 4 1 4

Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek


https://obs.ihu.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=248095&lang=tr